आर्थिक नियोजनाची सुरुवात केव्हा करावी?
मित्रांनो आपण शैक्षणिक साक्षर होतो परंतु आर्थिक साक्षर होत नाही. गणिताची आकडेमोड येणे म्हणजे आर्थिक साक्षरता नक्कीच नाही. आर्थिक साक्षरतेचं पहिलं पाऊल म्हणजे बचतीची सवय. पालकांनी आर्थिक साक्षर होऊन आपल्या मुलांना दिल्या जाणाऱ्या पॉकेट मनी मधून बचतीची सवय लावणे हि आर्थिक नियोजनाची पहिली पायरी. उधळपट्टी आणि आर्थिक नियोजन यांचा छत्तीस चा आकडा. विद्यार्थी दशेतच आर्थिक नियोजनाचे धडे मिळाले तर संपूर्ण आयुष्य सुख आणि समाधानाने जगता येईल.
बचती बरोबर पहिली कमाई सुयोग्य रित्या कशी वापरावी इथून आर्थिक नियोजनाची यशस्वीतां सुरु होते.
आर्थिक नियोजनाचे महत्व आपणांस जर आता समजले असेल आपले वय कितीही असुदे या क्षणा पासून सुरुवात करा.
बचती बरोबर पहिली कमाई सुयोग्य रित्या कशी वापरावी इथून आर्थिक नियोजनाची यशस्वीतां सुरु होते.
आर्थिक नियोजनाचे महत्व आपणांस जर आता समजले असेल आपले वय कितीही असुदे या क्षणा पासून सुरुवात करा.
सुयोग्य आर्थिक नियोजन (Perfect Financial planning) कसे करावे?
१. आर्थिक नियोजनाचा पहिला टप्पा म्हणजे आपल्या मासिक उत्पन्नाची योग्य विभागणी.
- आपल्या महिन्याच्या एकूण कमाई पैकी जास्तीजास्त ३०%च रक्कम ही घरखर्चासाठी वापरली गेली पाहिजे. यामध्ये किराणा सामान, गॅस सिलेंडर, विजेचे बिल, फोनचे बिल, दुधाचे बिल, रोजच्या भाजीचे खर्च इत्यादी बाबी येतील.
- ३०% रक्कम ही बँक कर्ज, देणी ईत्यादि साठी वापरावीत. मुळात उत्पन्नाच्या ३०% रक्कम एवढाच हप्ता येईल एवढेच ज्यास्तीत ज्यास्त कर्ज घ्यावे यापेक्षा ज्यास्त कधीच घेऊ नये. कर्ज हे अत्यंत गरज असल्यास घ्यावे. सणवार, यात्रा, जत्रा साजरे करण्यासाठी, खोटा मोठेपणा मिरवण्यासाठी कधीच कर्ज घेऊ नये. आपले नुकसान झाल्यास समाजातील कोणीही व्यक्ती भरून देऊ शकत नाही.
- ३०% रक्कम ही भविष्य नियोजनासाठी बचत केली पाहिजे. आर्थिक नियोजनाचा अतिशय महत्वाचा भाग. थेंबे थेंबे तळे साचे आपण लहान वयापासून ऐकत आलो आहोत. आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठी फक्त बचत महत्वाची नसते तर केलेल्या बचतीचा उपयोग आर्थिक साधना मध्ये रूपांतरित करून त्या पासून पैश्यांनी पैसे कमावणे हे तंत्र आत्मसात करावयास हवे. आजारपण आणि मृत्यू हा कधीही सांगून न येणारा आणि टाळता न येणारा योग. या दोन्ही गोष्टींसाठी कायमस्वरूपी खात्रीशीर आर्थिक नियोजन करणारा व्यक्तीच आयुष्याचा मनसोक्त आनंद उपभोगू शकतो.
- उरलेले फक्त १०% रक्कम ही आपल्या मनोरंजनासाठी वापरली जायला हवी. आयुष्य कामास जुंपलेल्या बैलासारखे कधीच नसावे. हौस मौज आणि मनोरंजन हे अत्यंत आवश्यक आहे. परंतु यासाठी कितीही पैसे खर्च करणे महागात पडते. नियोजित रक्कमेतच मनोरंजनाची सवय आयुष्य समृद्ध करण्यास मदत करते.
२. टर्म इन्शुरन्स - आपल्यानंतर कुटुंबाचा मोठा आधार.
जाणून घ्या - टर्म इन्शुरन्स का गरजेचा असतो? कधी व कसा घ्यावा? कोणत्या इन्शुरन्स कंपनी ला प्राधान्य
द्यावे?
३. मेडीक्लेम - अचानक उद्भवणाऱ्या मेडिकल आपत्तीचा साथी.
मेडिकल आपत्ती म्हणजेच अपघात,साथीचे रोग डेंग्यू, मलेरिया, गॅस्ट्रो, तसेच इतर गंभीर आजार सांगून येत नाहीत. या आजारांमध्ये हॉस्पिटल मध्ये ऍडमिट होणे हे ठरलेलेच. कमीत कमी ५००० रुपये ते लाखो रुपयां पर्यंतचा खर्च अशावेळी होतोच. आपण कितीही तंदुरुस्त असलो तरी अपघात आणि आजार न होण्याची खात्री देता येत नाही. त्याचबरोबर कुटुंबामध्ये कोनावरही हि वेळ येऊ शकते. अशाप्रसंगी मोठ्या कष्टाने केलेल्या बचतीचे पैसे वापरने, कमी पडल्यास कर्जाऊ घेणे, सोनंनाणं मोडणे, जमीन विकणे, प्रसंगी राहते घर विकणे या पेक्षा मेडीक्लेम घेणे कधीही फायद्याचे असते.
जाणून घ्या - मेडीक्लेम द्वारे कुटुंबातील प्रत्येकाचे आणि स्वतःचे अचानक येणाऱ्या मेडिकल आपत्तीपासून
सुरक्षित नियोजन कसे करावे?
मेडीक्लेम साठी इन्शुरन्स कंपनी निवडताना कोणती काळजी घ्यावी?
 |
| Image Credits - Google Images |
४. कमीतकमी पुढील ६ महिन्यांचा घर-ऑफिस खर्चाची तरतूद अगोदरच असायला हवी, जेणेकरून नोकरी
गेली, किंवा व्यवसायात मंदि आली तरी ही त्यावर ६ महिने पुढील सोय होईतो पर्यंत आपले खर्च चालतील.
५. सेकंड होम ही गुंतवणूक नाही, सर्व्हे असे दर्शवतो को सेकंड होम हे एकूण व्याज आणि खर्च, आणि
वाढती महागाई वगळून जास्तीजास्त ५% फायदा करून देऊ शकते.
वाढती महागाई वगळून जास्तीजास्त ५% फायदा करून देऊ शकते.
६. ४५ वयानंतर कुठली ही देणी, कर्जे आपल्या अंगावर असू नयेत. मुलांचे उच्चशिक्षण, लग्न ही या काळात
होतात त्याची प्लॅनिंग आपल्या ३० वयापासूनच व्हायला हवेत.
होतात त्याची प्लॅनिंग आपल्या ३० वयापासूनच व्हायला हवेत.
७. बँकेत पती-पत्नीचे जॉईंट अकौंट असणे अनिवार्य आहे.
८. आपली प्रॉपर्टी ही पती-पत्नी दोघांच्या नावे हवी, कारण कायद्यानुसार पती च्या मृत्यू नंतर पत्नी
वारसदार असते आणि नंतर मुले.
वारसदार असते आणि नंतर मुले.
९. कुठलेही गुंतवणुकीचे चे निर्णय हे भावनिक दृष्टिकोनातून घेऊ नये.
फसव्या ज्यास्त परतावा देणाऱ्या गुंतवणुकीच्या योजनांपासून दूर रहावे. एका रात्रीत कोणीही करोडपती
होऊ शकत नाही. १०,००० रुपये कमावणारा व्यक्ती योग्य आर्थिक नियोजन करून त्याचे तंतोतंत पालन
करून मात्र सहज करोडपती होऊ शकतो.
गुंतवणूक करताना सर्वप्रथम योजनेची संपूर्ण माहिती घ्यावी. संभाव्य धोके किती आहेत हे पाहावे. उगाच
नातेवाईक, मित्र यांनी सांगितले म्हणून कोणत्याही ठिकाणी पैसे गुंतवू नका.
शेअर मार्केट हे दुसऱ्याच्या सल्ल्याने गुंतवणूक करण्याचे ठिकाण नाही. आपण स्वतः शिकल्याशिवाय
शेअर मार्केट गुंतवणुकीकडे जाणे धोक्याचे आहे. वास्तविक शेअर मार्केट हा गुंतवणुकीचा सर्वोत्तम पर्याय
आहे. शेअर मार्केट चे ज्ञान घेणे अवघड मुळीच नाही. शेअर मार्केट चे ज्ञान घेणे जमत नसल्यास
म्युच्युअल फंड चा सोपा पर्याय उपलबद्ध आहे त्याचीही संपूर्ण माहिती घ्या.
१०. एकाच वेळी एकाच ठिकाणी मोठी गुंतवणूक कधीही करू नका. टप्याटप्याने वेगवेगळ्या ठिकाणी केलेली
गुंतवणूक कधीही उत्तम. एस आय पी हा छान गुंतवणुकीचा पर्याय आहे, परंतु तेथे देखील संपूर्ण माहिती
घेण्याची काळजी निश्चित घ्या.
जाणून घ्या - एस आय पी करताना कोणती काळजी घ्यावी.
११. कधीही एकाच उत्पन्नाच्या मार्गावर अवलंबून राहू नये. उत्पन्नास सुरुवात केल्यानंतर बचतीचा वापर
उत्पन्नाचे मार्ग वाढवण्यात करावा. आपण प्रत्यक्ष मेहनत न करता गुंतवणुकीचा लाभ खात्रीने कमी
ज्यास्त प्रमाणात मिळेल असे उत्पन्नाचे मार्ग निवडावेत. हेच मार्ग रिटायर्ड आयुष्य जगताना मोठा
आधार देतात तसेच आपल्या मुलांना शून्यातून सुरुवात करावी लागत नाही.
जाणून घ्या - अधिक उत्पन्नाचे मार्ग कसे निवडावेत आणि कोणती काळजी घ्यावी.
१२. सर्व आर्थिक व्यवहार कायदेशीर चेक, ए टी एम ट्रान्सफर, डी डी, अकाउंट ट्रान्सफर याच मार्गाने करावेत.
रोखीने व्यवहार करणे शक्यतो टाळावे.
१३. मुलांच्या शिक्षणासाठी, लग्नासाठी आणि आपल्या रिटायरमेंट साठी खात्रीशीर रिटर्न असणाऱ्या
तरतुदीवरच भर द्या.
फसव्या ज्यास्त परतावा देणाऱ्या गुंतवणुकीच्या योजनांपासून दूर रहावे. एका रात्रीत कोणीही करोडपती
होऊ शकत नाही. १०,००० रुपये कमावणारा व्यक्ती योग्य आर्थिक नियोजन करून त्याचे तंतोतंत पालन
करून मात्र सहज करोडपती होऊ शकतो.
गुंतवणूक करताना सर्वप्रथम योजनेची संपूर्ण माहिती घ्यावी. संभाव्य धोके किती आहेत हे पाहावे. उगाच
नातेवाईक, मित्र यांनी सांगितले म्हणून कोणत्याही ठिकाणी पैसे गुंतवू नका.
शेअर मार्केट हे दुसऱ्याच्या सल्ल्याने गुंतवणूक करण्याचे ठिकाण नाही. आपण स्वतः शिकल्याशिवाय
शेअर मार्केट गुंतवणुकीकडे जाणे धोक्याचे आहे. वास्तविक शेअर मार्केट हा गुंतवणुकीचा सर्वोत्तम पर्याय
आहे. शेअर मार्केट चे ज्ञान घेणे अवघड मुळीच नाही. शेअर मार्केट चे ज्ञान घेणे जमत नसल्यास
म्युच्युअल फंड चा सोपा पर्याय उपलबद्ध आहे त्याचीही संपूर्ण माहिती घ्या.
१०. एकाच वेळी एकाच ठिकाणी मोठी गुंतवणूक कधीही करू नका. टप्याटप्याने वेगवेगळ्या ठिकाणी केलेली
गुंतवणूक कधीही उत्तम. एस आय पी हा छान गुंतवणुकीचा पर्याय आहे, परंतु तेथे देखील संपूर्ण माहिती
घेण्याची काळजी निश्चित घ्या.
जाणून घ्या - एस आय पी करताना कोणती काळजी घ्यावी.
११. कधीही एकाच उत्पन्नाच्या मार्गावर अवलंबून राहू नये. उत्पन्नास सुरुवात केल्यानंतर बचतीचा वापर
उत्पन्नाचे मार्ग वाढवण्यात करावा. आपण प्रत्यक्ष मेहनत न करता गुंतवणुकीचा लाभ खात्रीने कमी
ज्यास्त प्रमाणात मिळेल असे उत्पन्नाचे मार्ग निवडावेत. हेच मार्ग रिटायर्ड आयुष्य जगताना मोठा
आधार देतात तसेच आपल्या मुलांना शून्यातून सुरुवात करावी लागत नाही.
जाणून घ्या - अधिक उत्पन्नाचे मार्ग कसे निवडावेत आणि कोणती काळजी घ्यावी.
१२. सर्व आर्थिक व्यवहार कायदेशीर चेक, ए टी एम ट्रान्सफर, डी डी, अकाउंट ट्रान्सफर याच मार्गाने करावेत.
रोखीने व्यवहार करणे शक्यतो टाळावे.
१३. मुलांच्या शिक्षणासाठी, लग्नासाठी आणि आपल्या रिटायरमेंट साठी खात्रीशीर रिटर्न असणाऱ्या
तरतुदीवरच भर द्या.
१४. जर बँकेत चोरी, किंवा आग लागल्यास आपल्या बँकेतील लॉकर वर फक्त १ लाख रुपये पर्यन्त रक्कम
बँक रिटर्न म्हणून देऊ शकते, उरलेले नुकसान आपले असते.
बँक रिटर्न म्हणून देऊ शकते, उरलेले नुकसान आपले असते.
१५. तुम्ही टॅक्स रिटर्न फाईल करणे टाळू नाही शकत, पण योग्य गुंतवणूक करून टॅक्स कमी करू शकता,
तुमचे इनकम जास्त असो वा कमी असो, टॅक्स फाईल केल्यास भविष्यात खूप फायदे होतात, सर्वात
मोठा फायदा म्हणजे कर्ज, हेंच तुम्हाला व्यवसायात पुढे नेऊ शकते.
तुमचे इनकम जास्त असो वा कमी असो, टॅक्स फाईल केल्यास भविष्यात खूप फायदे होतात, सर्वात
मोठा फायदा म्हणजे कर्ज, हेंच तुम्हाला व्यवसायात पुढे नेऊ शकते.
१६. सर्व आर्थिक कागदपत्रे ही व्यवस्थित ठेवा, याची माहिती आपल्या कुटुंबाला देऊन ठेवा. जेणेकरून
तुमच्या अनुपस्थितीत किंवा तुमच्या संकटात तुमचे कुटुंब ते योग्यप्रकारे वापरु शकतील.
तुमच्या अनुपस्थितीत किंवा तुमच्या संकटात तुमचे कुटुंब ते योग्यप्रकारे वापरु शकतील.
१७. आपला प्रोग्रेस ग्राफ दर सहा महिन्यांनी चेक करा. कारण त्या ग्राफ प्रमाणे आपली गुंतवणूक, आणि
व्यवसायांतील निर्णय बदलता येतात.
व्यवसायांतील निर्णय बदलता येतात.
१८. आपला अकौंटंट फक्त वर्षाची टॅक्स फाईल करणारा असल्यापेक्षा योग्य कन्सल्टंट असेल याची खात्री करा
नाहीतर लगेच बदला, कारण योग्य गुंतवणुकीचा मार्ग हा योग्य सल्लागारच सुचवितो.
१९. बचतीचे तंत्र जाणून घ्या. प्रत्येक गोष्टींमध्ये बचतीस महत्व द्या. याचा अर्थ कंजूषपणा करा असा नाही.
मात्र एखाद्या गोष्टीची आपणास खरेच गरज आहे काय यास महत्व द्या. श्यक्यतो खर्च वाढवणाऱ्या
गोष्टी गरज असेल तरच खरेदी कराव्यात.
जाणून घ्या - बचतीचे महत्व आणि बचत कशी करावी याचे तंत्र.
२०. कुटुंबातील सर्व सदस्यांना आर्थिक साक्षर करा. सर्व सदस्य आर्थिक साक्षर झाल्यास आपला फायदा
कित्येक पटींनी वाढवता येईल.
नाहीतर लगेच बदला, कारण योग्य गुंतवणुकीचा मार्ग हा योग्य सल्लागारच सुचवितो.
१९. बचतीचे तंत्र जाणून घ्या. प्रत्येक गोष्टींमध्ये बचतीस महत्व द्या. याचा अर्थ कंजूषपणा करा असा नाही.
मात्र एखाद्या गोष्टीची आपणास खरेच गरज आहे काय यास महत्व द्या. श्यक्यतो खर्च वाढवणाऱ्या
गोष्टी गरज असेल तरच खरेदी कराव्यात.
जाणून घ्या - बचतीचे महत्व आणि बचत कशी करावी याचे तंत्र.
२०. कुटुंबातील सर्व सदस्यांना आर्थिक साक्षर करा. सर्व सदस्य आर्थिक साक्षर झाल्यास आपला फायदा
कित्येक पटींनी वाढवता येईल.
Money Mayuka
सुरुवात सुख आणि समृद्धीची
